Persoonlijk BLOG: De oorzaken van mijn depressie/De combinatie misbruik en autisme

Dit is een zelfanalyse, want bij de GGZ kom ik geen stap verder 🙂

Ik heb al heel lang een chronische depressie, ook wel dysthyme stoornis genoemd. Soms zelfs met suïcidale gedachtes erbij. In dit document wil ik proberen in woorden te vatten wat er volgens mij bij mij depressie veroorzaakt. En dan vooral wat de combinatie misbruik overlever en autist daarin speelt. Dit is overigens niet mijn eerste persoonlijke blog en ik gok ook niet de laatste.

Ik heb zelfkennis en een diep verlangen uit mijn depressie te willen komen. Dit zorgt ervoor dat ik steeds opnieuw aan het kijken ben of ik oorzaken kan vinden. Of er voor mij manieren zijn de depressie te bestrijden.

Wat ik sowieso doe en wat ik iedereen met depressie aan kan raden is die dingen waarvan ik weet dat ze de depressie niet wegnemen, maar die er wel voor zorgen dat je niet nóg verder wegzakt, zoals zoveel mogelijk iedere dag buiten zijn, in beweging blijven en proberen gezond te eten.

Ik drink bijna iedere dag alcohol en dat zou ik eigenlijk niet moeten doen, maar als ik wel eens probeer te stoppen voor langere tijd wordt ik labiel tot een punt waarop het echt niet meer gaat en ik opnieuw, zo beperkt mogelijk, alcohol inzet als een vorm van zelf medicatie.

Vervelend is het overigens als mensen denken je praktische tips te kunnen geven alsof met die tips de depressie op magische wijze zou kunnen verdwijnen. Zo werkt dat dus niet. Geloof me, ik kan zelf ook denken en heb alles al verzonnen en geprobeerd. Als mensen praten over hun depressie: luister gewoon naar hun verhaal en ben er voor ze.

Uiteraard probeerde ik ook antidepressiva en hoewel ik nog steeds niet in alle gevallen tegen het gebruik van dit spul ben ga ik het zelf zeker niet meer slikken. Voor mij was het alsof mijn nare gevoelens in een kistje zaten en ik er niet meer bij kon. Verdriet, boosheid: het was verdwenen. Ik haalde overal mijn schouders over op. En inderdaad voelde ik mijn depressie minder maar het gevoel was niet altijd even oprecht en ik wil leven. En leven is ook je verdriet kunnen voelen. Zonder dat leef je eigenlijk niet. Daarnaast was dit spul in combinatie met teveel bier de reden dat mijn woonbootje bijna zonk op een rampzalig verlopen oud en nieuw, waar ik op een feest belande waar ik helemaal niks meer van weet en ik s ochtends wakker werd met brandweer op mijn boot die snel de kruipruimtes leegpompten omdat ik anders gezonken zou zijn. De douchekraan stond aan en het water was in de kruipruimtes blijven stromen. Ik lag zelf in coma en wist amper nog iets van de avond ervoor. Dat dus niet. Voor mij niet. Iedereen mag natuurlijk eigen afwegingen maken.

Eigenlijk zijn er twee hoofdoorzaken aan te wijzen. De ene is dat ik slachtoffer was van seksueel geweld in mijn kindertijd. Niet structureel overigens. Maar de impact van al een keer een ervaring is groot genoeg je leven blijvende schade toe te brengen. Ik heb het vermoeden dat er bij mij een paar keer iets is gebeurd. Ik heb lichaamsherinneringen en een paar flitsen. Ik heb de gevolgen van het misbruik uitgebreid omschreven in deze blog. De andere oorzaak zijn mijn hersens. Ik heb een vorm van autisme. De diagnose kreeg ik van één van de 4 GGZ instellingen waar ik geweest ben. Over mijn ervaringen bij deze instellingen schreef ik ook een blog, die vind je hier.

Ik ben nou niet bepaald een “klassieke autist” overigens. Mijn woonbootje is vaak een bende en ik heb soms chaos in mijn hoofd. Misschien pas ik ook meer in de ADD/ADHD hoek wat dat betreft, maar wat doet het er eigenlijk toe. Wat ik wel heb (en wel vaak als passend bij autisme wordt gezien) is dat ik weinig filters heb. Ik kan doodmoe worden van groepen mensen. Sociale interacties snap ik ondertussen wel maar geven me ook stress, tenzij ik iemand echt vertrouw. Ik neem soms dingen die mensen zeggen veel te letterlijk. Ik heb overigens wel empathie. En gevoel. Ik voel juist véél te veel. Waardoor ik me op een gegeven moment kan gaan afsluiten van mensen en ik afstandelijk kan overkomen. Ik wil dan het liefst thuis zijn. Alleen met mijn kat. Of mijn hoofd gaat “op zwart” als er teveel prikkels zijn om me heen. Alles voelt dan donker en negatief. Soms wil ik er dan niet meer zijn en het enige wat dan helpt is slapen. Ook heb ik last van geluiden, zoals verkeer. Of als het bijvoorbeeld waait buiten kan ik daar last van hebben.

Ik heb in eerste instantie veel van mijn psychische, lichamelijke en emotionele problematiek gezien als gevolg van het seksueel misbruik, maar ik denk nu dat een deel ervan óók te wijten is aan mijn autisme.

De twee samen zorgen voor mijn chronische depressie. Ik zal hieronder typen hoe het voor mijn gevoel misgaat door die twee spaken in de wielen van mijn leven.

Leven ontstaat vanuit liefde en seksuele intimiteit. Zonder dat zouden er geen mensen zijn. Intimiteit is daarmee eigenlijk de oorsprong/de kern van leven. Ik denk dat de meeste mensen het ook nodig hebben. Ik wel althans. Maar juist op dit levensvlak ervaar ik het allermeeste problematiek.

Verkrachting en andere vormen van seksueel geweld zijn in mijn ogen een van de meest wrede vormen van geweld. Omdat het mensen raakt in hun kern. In het meest intieme deel. Het vertrouwen wat je nodig hebt om (seksueel) intiem te kunnen zijn met een ander wordt in een klap weggevaagd en kost jaren en jaren om het weer op te bouwen. Sowieso krijgt je algehele vertrouwen in andere mensen een enorme deuk. Genoeg reden een vette depressie op te lopen me dunkt. Voor mij is dit niet anders.

Maar het intense wantrouwen wat zich vastzette in mij bleef er steeds voor zorgen dat ik nooit lang bij een partner heb kunnen blijven. En het vinden van een partner is een enorm probleem en dat zorgt ervoor dat ik in lange periodes van soms jaren achter elkaar zonder enige vorm van (seksuele) intimiteit heb moeten doorbrengen. En dat gaat na een tijdje aan je vreten en roept gevoelens van frustratie op.

Overigens zijn er vrouwonvriendlijke dating caoches die aan groepen jonge mannen, die ook moeite hebben een partner te vinden agressieve manieren van “vrouwen versieren” proberen te verkopen. Ik wordt hier echt naar van. Het ondertoontje is dat vrouwen tegenwoordig “niet makkelijk genoeg zijn”. En de man zijn “leidende rol” moet terugpakken. Misselijkmakend.

Daarbij speelt mijn autisme uiteraard ook een rol. Het autisme zorgt ervoor dat ik vaak niet goed weet hoe je van een “normaal” gesprek met een mogelijke partner in een situatie beland waarbij je intiem bent met de ander. Niet dat dat nooit gebeurd is overigens en een enkele keer lukt het dus wel. Dat zijn dan momenten waarbij ik de ander volledig (intuïtief) vertrouw en er toch een sfeer ontstaat waarin er toch zoiets kan. Andere keren probeerde ik onbeholpen iets uit omdat ik al zo lang alleen was, maar sloeg ik de plank erg mis omdat ik de situatie dan verkeerd inschatte en snapte de ander mijn gedrag niet.

Ook is het voorgekomen dat een ander liet blijken iets in mij te zien. Maar dat kan me dan zo overvallen dat ik dichtsla en op slot ga, daarmee onbedoeld de boot afhoud en als de ander vervolgens vertrekt ik gefrustreerd achterblijf omdat ik me dan pas vaak besef dat ik weer eens op slot ging. Het is op zo’n moment alsof ik boven mezelf zweef en mezelf niet meer kan besturen. Mijn eigen wil en verlangen overruled worden door een misplaatste vorm van zelfbescherming. Ik vertoon gedrag wat ik niet wil vertonen maar toch doe. Omdat ik ergens in mijn onderbewustzijn de toenadering associeer aan degene die vroeger met zijn poten aan mij zat. Ten onrechte dus maar zo werkt dat helaas in mijn brein.

De maatschappij wekt de verwachting dat “de man” “de vrouw” versiert. Initiatief toont. Ook dat is een probleem. Ik zou niet goed weten hoe. Ik benader bijna nooit mensen die ik nog niet ken uit andere dan praktische redenen. Toen ik vorig jaar alleen op vakantie was in Portugal sprak ik de hele vakantie alleen mensen om de weg te vragen of een bestelling te doen. Dat was een eenzaam gevoel.

Ooit gebruikte ik drugs en kon ik opeens wel op mensen af stappen en makkelijk contact leggen. Dat was vooral heel erg confronterend. Ik besefte me opeens hoe ik in het dagelijks leven gevangene ben van de manier waarop mijn hoofd werkt, hoe in mezelf gekeerd ik kan zijn. Het besef maakte me verdrietig. Je kunt niet continu onder invloed zijn in het leven.

Ik heb verder een nogal negatief zelfbeeld en een dikke dosis zelfkritiek. En een probleem met schuldgevoel. Helpt ook niet echt mee. Ergens vind ik het idee dat iemand mij leuk zou vinden raar en onwaarschijnlijk. Het negatieve zelfbeeld is denk ik door meerdere oorzaken ontstaan. Waaronder het misbruik uiteraard maar ook andere gebeurtenissen in mijn jeugd. Een negatief zelfbeeld straal je denk ik ook uit. Het maakt je minder aantrekkelijk voor anderen.

Al deze oorzaken zorgen ervoor dat ik het gevoel heb maar heel moeilijk (seksueel) intiem contact maak met anderen. Alsof ik een soort van gevangene ben. En dat terwijl ik het verlangen ernaar wel degelijk heb. De vaak langdurige afwezigheid ervan in mijn leven zorgt denk ik voor gevoelens van depressie en diepe frustratie. En een eenzaam gevoel.

De ultieme wraak op seksueel misbruik in mijn ogen een gezonde relatie tot liefde en seksualiteit. Vrijwillig en gewild van beide kanten. Zonder angst of beladenheid. Het vraagt om de ander te vertrouwen en het durven loslaten van controle – twee dingen die absoluut geen vanzelfsprekendheid zijn voor mensen die slachtoffer zijn geweest van seksueel geweld. Intimiteit zorgt voor gevoelens van koestering en liefde: het tegenovergestelde van misbruik/seksueel geweld. En die gevoelens zijn volgens mij een sterk wapen tegen depressie. Niet alleen voor mij, maar vast voor andere mensen in een soortgelijke situatie net zo. Daarnaast moet ik zeker ook blijven kijken naar negatieve gedachtes/schuldgevoelens en zelfkritiek dat zich in mij heeft vastgezet. En dat proberen om te zetten naar zelf liefde. Want als je jezelf niet meer aanvalt is het zoveel makkelijker een ander toe te laten in je nabijheid.

Obed
3 mei 2021 (gereviseerd op 11mei )